- Part 1160

Mateusz Morawiecki: polski przemysł okrętowy ma ogromy potencjał

Mamy ogromny potencjał w przemyśle stoczniowym, to czego nam brakuje, to dobrej organizacji i przełamania niemocy odziedziczonej po poprzednikach – powiedział w niedzielę w Gdyni premier Mateusz Morawiecki podczas Konwentu Morskiego, poprzedzającego Rejs Niepodległości „Daru Młodzieży”.

Pożar w rafinerii Lotos Gdańsk

Niedzielny pożar w gdańskiej rafinerii należącej do Grupy Lotos został opanowany – powiedział w niedzielę oficer dyżurny centrum kryzysowego wojewody pomorskiego.

Rośnie sprzedaż drogich apartamentów

W pierwszym kwartale 2018 roku sprzedano w Warszawie blisko 25 proc. więcej drogich apartamentów niż rok wcześniej – wynika z raportu przygotowanego przez Tacit Investment. Rośnie także średnia powierzchnia kupowanych nieruchomości premium.

Eugen von Böhm-Bawerk…

Eugen von Böhm-Bawerk (1851-1914) to jeden z ojców założycieli i prekursorów prakseologicznej szkoły austriackiej. Jest również uważany za jednego z ważniejszych kontynuatorów myśli zapoczątkowanej przez Carla Mengera. Znany jest również z wyjątkowo obszernej, wnikliwej i trafnej, krytycznej analizy laborystycznej teorii wartości Karola Marksa (Link). Reprezentował pogląd, w którym stopa procentowa jest oparta na preferencjach czasowych ludzi. A czym tak naprawdę one są?

1. Preferencja czasowa w powiązaniu ze stopami procentowymi

Procent pierwotny dzieli się na:
– procent surowy, stanowiący wynagrodzenie za ryzyko, poniesione koszty i niezbędna amortyzacje
– procent surowy – wynagrodzenie z tytułu prawa własności.

Kategoria procentu czystego jest podstawą tzw. pozytywnej teorii procentu, która opiera się na twierdzeniu, że ludzie wyżej cenią dobra teraźniejsze niż dobra przyszłe. Powstaje przez to nadwyżka (agio) wartości dóbr obecnych w stosunku do dóbr przyszłych. Preferencja czasowa, jest to stosunek teraźniejszej satysfakcji u ludzi w stosunku do przyszłej satysfakcji, a gdy mamy na myśli o to samo dobro i tą samą satysfakcję, można powiedzieć, że jest to stosunek chęci posiadania teraźniejszego dobra w stosunku do przyszłego dobra. Oczywiście można też przyjąć w uproszczeniu, że jest to stosunek konsumpcji do oszczędności. Z preferencją czasową związana jest więc dolegliwość oczekiwania. Każdy człowiek porównuje jaką dla niego będzie miała wartość zaoszczędzonych przez niego dóbr konsumpcyjnych w przyszłości, jeśli postanowi wstrzymać się od teraźniejszej konsumpcji. Przy zasadzie ceteris paribus (inne takie samo), jeśli oszczędności się zwiększają, to preferencja czasowa maleje. Nieregulowana przez państwo nie osiągnie zera ani nie spadnie poniżej niego, ponieważ niemożliwe jest jakiekolwiek zastopowanie konsumpcji.

2. Roczne okręgi koncentryczne

Dla Bawerka „kapitał jest niczym innym, jak kompleksem dóbr pośrednich, które pojawiają się na różnych poziomach okrężnej podróży”. Spostrzeżenie Mengera, że dobra kapitałowe znajdują się w różnej odległości od konsumpcji, przedstawił na własnym „modelu” rocznych okręgów koncentrycznych:

Według tego schematu, wiele produktów pośrednich odbywa różna drogę okrężną. Jedne dłuższą, inne krótszą. Każdy okrąg reprezentuje jeden rok, a twierdzenie zgadza się z tym, że kapitał nie jest jednorodny. Jedne dobra znajdują się dopiero na początku drogi, a inne już kończą swój bieg w okresie produkcji. Pokazuje to, że czas odgrywa bardzo istotną w postrzeganiu zjawisk ekonomicznych. Dobra będące już na rynku można nabyć w każdym momencie, ale czas potrzebny na wyprodukowanie dobra od momentu wydobycia surowców do sprzedaży finalnej jego „wersji” przeznaczonej dla konsumentów z punktu widzenia analizy ekonomicznej jest równie ważny. Natomiast przedsiębiorcy czy konsumenci nie zwracają uwagi, jak przebiega proces produkcji dobra, a co za tym idzie, ekonomia nie może i nie powinna zajmować się analizą wyłącznie z punktu widzenia ekonomisty lub przedsiębiorcy.

3. Metody okrężne na przykładach

Kapitalizm wyrażony prywatną własnością środków produkcji oraz wolnym rynkiem, który powodował rozwój, Bawerk wytłumaczył zasadą metod okrężnych. Metoda ta towarzyszy ludzkości odkąd zaczęła ona wytwarzać jakiekolwiek dobra. Oto prosty przykład dotyczący Robinsona Cruzoe. Jeśli chce on wydostać się z wyspy musi zbudować łódź. Aby ją zbudować może to zrobić na dwa sposoby, albo ręcznie albo wytworzyć pomocne mu narzędzia. Metoda okrężna spowoduje wydłużenie etapów budowy łodzi o wytworzenie narzędzi, przykładowo siekiery do ścięcia potrzebnych drzew i ewentualnie jakiś ostrych narzędzi do innych zastosowań przy budowie. Jest to bardziej okrężna metoda i w ten sposób poświęcając czas na zorganizowanie narzędzi, Cruzoe może szybciej i efektywniej zbudować zamierzoną łódź.

Innym przykładem niech będzie przemysł samochodowy. Na początku auta były proste i mało skomplikowane. Potem zaczęto z czasem je ulepszać stosując metody okrężne poprzez dodawanie nowych części. Zastosowanie np. wyświetlacza elektronicznego na desce rozdzielczej spowodowało, że trzeba było wytworzyć nowy produkt, bardziej zaawansowany technologicznie. W ten sposób coraz więcej zaczęto wykorzystywać części przy produkcji lub zastępować stare przestarzałe czy mało wydajne elementy. Wygodne fotele, klimatyzacja, komputer pokładowy, wyciszanie wnętrza czy też prace poprawiające stabilność jazdy i komfort prowadzenia. Wszystko wymagało nowych nakładów pracy i środków na przestrzeni lat. Metody produkcji stawały się coraz bardziej okrężne.

Zauważalnym jest, że produkcja pewnych dóbr musi się zakończyć, aby dać szansę na wytwarzanie nowych. Jest to naturalny proces również warunkujący postęp. Gdyby chronić przed upadkiem wszystkie coraz mniej rentowne zakłady, kosztem nowych, wydajniejszych i lepszych jakościowo/technologicznie, można by było tym sposobem skutecznie zatrzymać proces rozwoju technologicznego gospodarki.

Austriacka rola czasu w procesie produkcji miała pewien wpływ na szkołę szwedzką, jak i kierunek formowanych przez jej niektórych przedstawicieli (Knut Wicksell).

4. Średni okres produkcji

Bawerk próbował również określić ile trwa średni okres produkcji. Koncepcja spotkała się z wieloma krytycznymi wypowiedziami, ze strony innych szkół ekonomii jak i samych Austriaków. Aby spróbować dojść do odpowiedzi na postawione twierdzenie, należałoby odrzucić zasadę, że wartości są subiektywne, a kapitał musiałby zostać ujednolicony, tak jak w dzisiejszej koncepcji neoklasycznej.

#ciekawostki #ekonomia #austriackaszkolaekonomii #ase #gospodarka #szkolaaustriacka #kapitalizm #gruparatowaniapoziomu

To może być cios dla Nord Stream 2

– To nie jest decyzja, ale dyskusja. Zastanawiamy się nad sankcjami na międzynarodowe koncerny, które uczestniczą w projekcie Nord Stream 2 – powiedział specjalny wysłannik USA na Ukrainę Kurt Volker.

Ratownicy zakończyli akcję w kopalni Zofiówka

Zniszczone w wyniku wstrząsu wyrobiska kopalni Zofiówka w Jastrzębiu-Zdroju zostały odizolowane od pozostałej części kopalni specjalnymi tamami bezpieczeństwa. W sobotę rano, gdy tamy były gotowe, formalnie zakończono trwającą dwa tygodnie akcję ratowniczą w kopalni.

Puławski dwutlenek węgla trafi do Pepsi

Grupa Azoty Puławy otrzymała akredytację PepsiCo dla produkowanego w Puławach dwutlenku węgla.

Chińczycy kopiują pomysł Elona Muska

Spółka OneSpace Technology, którą utworzyły prywatne firmy chińskie, wystrzeliła rakietę suborbitalną OS-X. Choć leciała tylko 306 sekund i przebyła w tym czasie 273 kilometrów, to przebiła się przez atmosferę na wysokość 38,7 km nim spadła na Ziemię. Zarząd spółki nazwał to sukcesem.

Uciekinierzy z Korei Płn. śledzeni przez hakerów

Eksperci z firmy McAfee wykryli aktywność hakerów z Korei Północnej, którzy śledzą uciekinierów z tego kraju m.in. z użyciem Facebooka i aplikacji na telefony z systemem Android umieszczonych w sklepie Google Play – podał serwis Ars Technica.

Mniej pieniędzy z Unii na inwestycje? „Jesteśmy na to przygotowani”

Nie obawiam się o źródła finansowania inwestycji – mówi w rozmowie z portalem wnp.pl Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju pytany o to, czy mniejsze wpływy z przyszłego budżetu Unii Europejskiego będą stanowiły dla nas duży problem. Jakie ma argumenty?

W PLL LOT akcja protestacyjna pracowników

Międzyzwiązkowy Komitet Strajkowy PLL LOT podjął decyzję o przeprowadzeniu akcji protestacyjnej, polegającej na skrupulatnym przestrzeganiu procedur bezpieczeństwa – poinformowała wiceprzewodnicząca Związku Zawodowego Personelu Pokładowego i Lotniczego Agnieszka Szelągowska.

Ze wzrostu płac nie korzystają słabiej zarabiający

Beneficjentami podwyżek płac są głównie specjaliści, których nie są w stanie zastąpić emigranci z krajów spoza UE – powiedział ekspert rynku pracy Łukasz Komuda.

Comarch odczuł presję płacową

Comarch zakończył pierwszy kwartał stratą 6,2 mln zł – poinformowała spółka w raporcie. To przede wszystkim efekt rezerw, ale i rosnących kosztów pracy.

Porty morskie rzucają wyzwanie zachodnim konkurentom

Polskie porty morskie chcą być konkurencyjne w stosunku do tych, którymi dysponują kraje na zachodzie Europy. I pod pewnymi względami już je wyprzedzają.

Lotos z zarządem na nową kadencję

Rada nadzorcza Grupy Lotos wybrała zarząd spółki na nową kadencję. W jej skład weszli Mateusz Bonca jako prezes, a także Jarosław Kawula (wiceprezes ds. produkcji i handlu) oraz Patryk Demski (wiceprezes ds. inwestycji i innowacji) – poinformowała gdańska spółka w komunikacie.